Çocuk Diş Hekimliği Nedir?
Pedodonti olarak da adlandırılan çocuk diş hekimliği; bebeklerde ve çocuklarda meydana gelen diş problemlerinin teşhisini ve tedavisini yapan alandır. Çocukluk döneminde süt dişlerinde çürük, tüm çocuklarının %50’sinde görüldüğü bilinen bir sorundur.
Bebeklik ve çocukluk döneminde yaşanan ağız ve diş sağlığı sorunlarının önüne geçilmesi hem gelişimsel sorunları hem de uzun vadede kalıcı dişlerde yaşanabilecek sorunları engellemeye yardımcı olur. Bebeklik ve çocukluk döneminde ağız ve diş sağlığı üzerine uzmanlaşan kişiler çocuk diş hekimi olarak tanımlanır.
Çocuk Diş Hekimliği Hangi Alanlarda Çalışır
Çocuk diş hekimliği oldukça kapsamlı bir çalışma alanına sahiptir. Süt dişlerinin de mutlaka kalıcı dişler gibi bakım görme ihtiyacı olması, süt dişlerinde meydana gelen sorunların uzun vadeli zararları göz önünde bulundurulduğunda çocuk diş hekimliğinin çalışma alanları genişler.
- Ağız ve diş sağlığı muayeneleri
- Ortodonti
- Koruyucu diş bakımı
- Diş eti hastalıkları
- Diş çürükleri çocuk diş hekimliği alanları arasında yer almaktadır.
Çocuklara Uygulanan Tedaviler
Flor uygulamaları: Flor çocuk ya da yetişkin diş minesinin güçlendirilmesinde kullanılan bir mineraldir. Uygulama süt dişlerinde minenin kalıcı dişlere kıyasla daha ince olması sebebiyle yapılır. Çocuk dişlerinin çürüme eğiliminin fazla olması sebebiyle yapılan flor uygulamaları ile dişin yapısı güçlendirilir. Jel yapıdaki flor dişlere sürülür ve yaklaşık 4 dakika sonunda ağızda biriken flor tükürülür. Uygulama 4 yaş ve üzeri çocuklar için uygundur.
Fissür Örtücü Uygulaması: Fissür diş yüzeyinde bulunan ve temizlenmesi zor olduğu için bakteri birikiminin meydana geldiği olukların adıdır. Fissür örtücü uygulama diş yüzeyindeki fissür adı verilen olukların bir jel ile örtülmesi ile yapılır.
Yer tutucular: Süt dişlerinin zamanından önce kaybedilmesi durumunda çevredeki dişlerin hizalarında değişim olmaması ve çıkması beklenen kalıcı dişin yer sorunu yaşamaması adına yer tutucular kullanılabilir. Yer tutucu uygulaması kayıp dişin tutması gereken alanı koruma amacıyla yapılır. Kayıp diş sayısına ve dişin durumuna göre tutucu sabit veya hareketli olarak tasarlanabilir.
Dolgu: Süt dişlerine dolgu uygulaması hem süt dişini hem de kalıcı dişin yerini korumak açısından tercih edilmektedir. Süt dişlerinin tedavi gereksinimi olmadığı inancı yanlıştır ve tedavi edilmemeleri uzun vadede ciddi sorunların ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu nedenle işlem sırasında diğer dişlere zarar verilmemesi önceliği ile süt dişlerine hassas bir şekilde dolgu yapılması ihmal edilmemesi gereken bir tedavidir.
Ortodonti Tedavileri: Gerekli olması halinde erken dönemde başlayan ortodonti tedavileri tercih edilebilmektedir. Süt dişlerinin tamamı dökülmeden veya kalıcı dişlerin tamamı çıkmadan önce ortodonti tedavisi planlaması yapılabilir. Ortodontik yaklaşım erken dönemde başlamalıdır. 3 – 4 yaşından itibaren ağız ve diş fonksiyonlarının izlenmesi ve çene yapısının gelişim süreçlerinin takip edilmesi gerekebilir. 7 yaşından önce ortodonti tedavisi ihtiyacının belirlenmesi mümkündür.
Çocuklarda ortodonti tedavisine başlanması için tüm süt dişlerinin dökülmesini bekleme gereksinimi yoktur. Ortodonti tedavileri her yaşta uygulanabilir olsa da erken dönemde başlayan tedavilerin uygulama süresi kısalırken tedaviler çok daha konforlu planlanabilir.
Kanal Tedavisi: Kanal tedavisi çocuklarda süt dişlerini kurtarmak amacıyla yapılabilen bir tedavi türüdür. Süt dişi kaybının önlenmesi esası ile tedavi yapılabilir. (12) Kanal tedavisinin çok hassas bir şekilde yapılması gerekir. Süt dişlerinin kökleri, ana dişlere kıyasla çok daha hassas ve kısa olduğu için tedavinin özenle ve mutlaka uzman hekimlerce yapılması gerekir.
Amputasyon Tedavisi: Bu tedavi kanal tedavisinden farklı olarak pulpanın enfekte olan, iltihaplanan ya da çürüyen kısmının çıkarılması ve kalan kısmının geride bırakılması esası ile yapılmaktadır. Çocuklarda amputasyon tedavisinin işe yaramaması durumunda kanal tedavisi veya dişin çekilmesi gündeme gelebilir.
Çocuklarda Ağız ve Diş Sağlığı
Çocuklarda ağız ve diş sağlığına dikkat edilmesi hem gelişimsel açıdan hem de ana dişlerin düzgün hizalanabilmesi için büyük öneme sahiptir. Çocuklarda diş çürümesi oldukça yaygın görülen bir durumdur. Çürük diş erken dönemde diş kaybına ve buna bağlı sorunlara neden olabildiğinden mutlaka tedavi edilmelidir ancak öncelik her zaman çocuklara ağız ve diş sağlığı eğitimi verilmesidir.
Çocukluk döneminde diş fırçalama alışkanlığının kazandırılması ağız ve diş sağlığının korunması açısından büyük öneme sahiptir. Gerekli görülmesi halinde flor uygulamaları ve fissür örtücüler ile diş kaybına neden olabilecek durumların önüne geçilebilir.
- Yemeklerden sonra bebeklerin diş etlerini temiz ve yumuşak bir bez ile silmek,
- Bebeklerin biberon ile uyumasına izin vermemek,
- Bebeklerin emziklerine şeker içeren gıdalar sürmemek,
- Bebeklerin şekerli besin tüketimine dikkat etmek,
- 2 yaşından itibaren günde iki kez diş fırçalanmasına özen göstermek,
- İlk süt dişinin çıkması ile birlikte ama en geç 1 yaşından itibaren düzenli diş kontrollerine başlamak bebeklerde ve çocuklarda ağız ve diş sağlığını korumak için mutlaka yapılması gerekenlerdir. (14)
Çocuk Diş Sağlığı Hakkında Sık Sorulan Sorular
Biberon çürüğü nedir?
Bebeklerde ve küçük çocuklarda görülen çürükler biberon çürüğü olarak adlandırılır. Bunun temel nedeni şekerli besinlerin biberon ile tüketiminin kontrolsüz yapılması, bebeğin ağzında şekerli sıvıların birikmesi, emzik kullanımında bebeğin emziği emmesi için kullanılan reçel, marmelat gibi besinlerin tüketimi sonucunda çürükler meydana gelir ve bu çürükler biberon çürüğü olarak adlandırılır.
Toplam kaç süt dişi vardır?
10 adet alt çenede ve 10 adet üst çenede olmak üzere toplamda 20 adet süt dişi bulunmaktadır.
Süt dişi bakımı nasıl yapılır?
Süt dişi bakımı süt dişleri çıkmadan başlayabilir, ağız sağlığının korunması süt dişleri açısından önemlidir. Diş etlerinde oluşabilecek zararlı bakterileri her gün nemli, temiz ve hijyenik bir bezle örneğin gazlı bez ile temizlemek dişler çıkana kadar yeterli bakımı sağlar. Dişler çıkmaya başladığı zaman bebek diş fırçası kullanımına geçilebilir.
Bu süreçte diş hekimi ile uygun diş macunu ve diş fırçası hakkında görüşmek doğru olacaktır. 2 yaşından itibaren çocuklara tükürmeyi öğreterek diş fırçalama alışkanlığı kazandırılabilir.
Süt dişi bakımına ne zaman başlanmalıdır?
Süt dişi bakımına süt dişleri çıkmadan diş eti temizliği ile başlanabilir.
Süt dişleri çekilir mi?
Süt dişleri çekilebilir ancak bu tercih edilen bir yöntem değildir. Süt dişinin çekilmesi, dişin doldurduğu alanda boşluk oluşmasına ve diş hizalanmasında sorunlar yaşanmasına neden olabilir.
Süt dişi erken çekilirse ne olur?
Süt dişinin erken çekilmesi durumunda dişin kapladığı yer boşalacağı için diğer dişlerin hizalanmasında sorunlar ortaya çıkabilir. Ana diş olarak tanımadığımız yetişkin dişlerin hizalanmasında da sorunlar meydana gelmesi olasıdır. Bir süt dişini çekmeden önce dolgu, amputasyon ve kanal tedavisi gibi ihtimalleri göz önünde bulundurmak ve dişi çekmemek gerekir.
Ancak yapılacak herhangi bir müdahale kalmadığı durumda diş çekilebilir. Diş çekildikten sonra yer tutucu tedavisi ile dişlerin hizasının bozulması engellenebilir.
Süt dişleri çürür mü?
Süt dişleri çürüyebilir. Süt dişlerinin yetişkin dişlerden daha ince bir mineye sahip olması da çürüme ihtimalinin artmasına neden olur. Süt dişlerinde çürüme oldukça yaygın olarak görülen bir durumdur.
Süt dişlerine dolgu yapılır mı?
Süt dişlerinde çürüme varsa dolgu ile tedavi planlaması yapılabilir.
Süt dişine kanal tedavisi yapılır mı?
Süt dişlerini korumak çok önemlidir bu nedenle dişin çekilmesi yerine kanal tedavisi ile dişin kurtarılması tercih edilmelidir.
Normal diş hekimleri çocuk dişlerine bakar mı?
0 – 13 yaş aralığında çocuk diş sağlığında uzmanlaşmış diş hekimlerinin çocuk dişleri ile ilgili tedavi, takip ve kontrol süreçlerini ele almaları gerekmektedir.
Çocuklarda siyah diş lekeleri neden olur?
Süt dişleri yetişkin dişlerine kıyasla çok daha beyaz renklidir ancak bazı durumlarda diş lekeleri oluşabilir. Yetersiz fırçalama, ilaç kullanımı, dişte travma meydana gelmesi, dişlerin fazla florüre maruz kalması gibi durumlar sonucunda dişlerde renk değişimleri ve lekelenmeler meydana gelebilir.
Çocuklarda ortodonti tedavisi ne zaman başlar?
Ortodonti tedavisinin planlaması için gerekli ortodontik değerlendirme 7 yaşına kadar yapılabilir. Tedavinin başlaması için yetişkin dişlerin bir kısmının çıkması, süt dişlerinin de büyük oranda dökülmesi beklenir. 8 ila 14 yaş aralığında ortodonti tedavisi başlayabilir.
Çocuklarda ortodonti tedavisi ne kadar sürer?
Çocuklarda ortodonti tedavisinin süresi yapılması gereken işlemlere bağlı olarak değişmektedir. Çenenin yapısı, dişlerin nasıl hizalandığı gibi faktörlere göre tedavi süresi farklılaşır.
Diş teli kaç yaşında takılır?
Çocuklarda çok erken dönemde diş teli tedavisinin daha hızlı sonuç vereceği düşünülmektedir ancak tedavinin 8 – 14 yaş aralığında planlanması tavsiye edilir. Tedavinin ne zaman ve nasıl başlayacağı da yine ön muayene sonucunda belirlenir.
Çocukların dişini ilk ne zaman fırçalamalı?
Çocuklarda diş fırçalama süt dişlerinin çıkmaya başlaması ile birlikte başlayabilir.
Çocuklarda genel anestezi ile tedavi güvenli midir nasıl yapılır?
Çocuklarda diş tedavilerinden genel anestezi uygulamaları erken çocukluk çağı çürükleri ve şiddetli erken çocukluk çağı çürükleri olan hastalarda kullanılmaktadır. Genel anestezi uygulamasının ameliyathane ortamında, anestezi uzmanları tarafından yapılması ve sürecin mutlaka deneyimli hekimler tarafından planlanması gerekir.
Modern teknolojik cihazların kullanıldığı kliniğimizde, tedavi gereksinimi olan çocuk hastaların dolgu, kanal tedavisi, diş çekimi dahil tüm tedavileri, yılların tecrübesi ve yüzlerce mutlu hasta referansıyla başarıyla yapılmaktadır.
English Page الصفحة العربية